4 اصل در انتخاب هارد ssd

مقدمه

هارد ssd یا درایوهای حالت جامد نسبت به دیسک‌های سخت معمولی (HDD) مزایای قابل توجهی دارند، از جمله سرعت بالاتر، بی‌صدا بودن و مصرف بهینه‌تر انرژی. اما یک چالش در انتخاب SSD وجود دارد و آن هم واژگان و اصطلاحات فنی متعددی است که در مشخصات این درایوها به کار می‌رود. خوشبختانه رفع ابهام در این زمینه بسیار ساده است. در این مقاله توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توان با توجه به دو معیار سادهٔ شکل ظاهری و سرعت، SSD مناسب نیازهای خود را انتخاب کرد.

همچنین به معرفی انواع هارد SSD از نظر شکل، سرعت، رابط و کاربردهای داخلی/خارجی می‌پردازیم و در نهایت نکاتی در مورد خرید و قیمت‌گذاری این درایوها ارائه می‌دهیم.

هارد ssd چیست؟

هارد SSD (Solid State Drive)، نوعی حافظه دیجیتال دائمی است که از تکنولوژی حالت جامد برای ذخیره سازی اطلاعات استفاده می‌کند. در هارد SSD، اطلاعات بر روی یک نوع حافظه NAND Flash ذخیره می‌شود. این نوع حافظه بدون قطعه متحرک مکانیکی است و اطلاعات بر اساس بار الکتریکی که در سلول‌های حافظه ایجاد می‌شود، ذخیره می‌شود. این سلول‌ها در یک شبکه‌ی گره‌ای درون یک تراشه قرار دارند.

در مقایسه با هارد دیسک های سنتی می توان گفت که، از تکنولوژی مکانیکی برای ذخیره سازی اطلاعات استفاده می‌کند، هارد SSD سریعتر، با کمترین زمان دسترسی، بی‌صدا و مقاومت به لرزش‌ها و شوک‌هاست.

مزایای هارد SSD

1. سرعت بالا: هارد SSD به دلیل نداشتن قطعات متحرک، سرعت خواندن و نوشتن بسیار بالایی دارد که معمولاً بر اساس نوع و تکنولوژی SSD متفاوت است.
2. مقاومت در برابر شوک و لرزش: بدون قطعات مکانیکی، SSD مقاومت بهتری در برابر ضربه‌ها و لرزش‌ها نسبت به هارد دیسک‌های مکانیکی دارد.
3. کمترین صدا: به علت عدم وجود قطعات مکانیکی در SSD، آنها بی‌صدا هستند.
4. حرارت کمتر: در مقایسه با هارد دیسک‌های مکانیکی که حرارت تولید می‌کنند، SSD حرارت کمتری تولید می‌کند.
5. حجم کمتر و سبک‌تر: SSDها نسبت به هارد دیسک‌های مکانیکی دارای حجم کمتر و وزن کمتری هستند.
6. کارکرد بهتر در محیط‌های سرد: در مقایسه با هارد دیسک‌های مکانیکی که در محیط‌های سرد ممکن است عملکرد خود را کاهش دهند، SSDها در محیط‌های سرد بهتر عمل می‌کنند.

معایب هارد SSD

1. قیمت بالا: هارد SSD به طور معمول گران‌تر از هارد دیسک‌های مکانیکی است. اگرچه قیمت‌ها در حال کاهش است، اما همچنان گزینه اقتصادی‌تر محصوب نمی شود.
2. محدودیت در ظرفیت: در مقایسه با هارد دیسک‌های مکانیکی، SSDها برای ظرفیت‌های بزرگتر با هزینه بالا همراه هستند.
3. حداکثر چرخه‌های نوشتن: هر سلول حافظه در یک SSD محدودیت در تعداد چرخه‌های نوشتن دارد، این موضوع می‌تواند باعث خرابی تدریجی SSD شود.
4. کارایی کمتر در مقایسه با HDD برای ذخیره‌سازی بزرگ حجم داده‌ها: برای ذخیره‌سازی حجم بالای داده‌ها مانند فیلم‌ها و تصاویر با کیفیت بالا، هارد دیسک‌های مکانیکی با ظرفیت بالا هنوز جذاب‌ترند.

با این وجود، به دلیل سرعت بالا و مزایای مقاومت در مقابل شوک و لرزش، هارد SSD به عنوان یک انتخاب محبوب در بسیاری از سیستم‌ها برای افزایش عملکرد و بهبود زمان بارگذاری در نظر گرفته می‌شود.

انواع هارد SSD

در مقابل درایوهای هارد دیسک سنتی، درایوهای حالت جامد یا هارد SSD دارای مزایای واضحی هستند. این مزایا شامل سرعت بالاتر، عدم تولید صدا، و مصرف کمتر انرژی می‌شود. با این حال، یک چالش نیز وجود دارد که مرتبط با کلمات اختصاری است که در مشخصات آنها آمده‌ و ممکن است تشخیص نیازهای شما را دشوار کند. البته حل این مسئله بسیار ساده است؛ شما فقط باید یک فاکتور فرم و یک سرعت را انتخاب کنید. ما در این مقاله به انواع هارد SSD اشاره کرده ایم. به صورت کلی به چهار شکل مختلف دسته بندی کرده ایم که عبارتند از:

1. شکل هارد SSD
2. سرعت هارد SSD
3. رابط های هارد SSD
4. استفاده از هارد SSD

1. شکل هارد SSD: درایوهای M.2 در مقابل درایوهای 2.5 اینچی

با شروع از فاکتور فرم، انواع هارد SSD اندازه‌ها و اشکال مختلفی دارند. دو نوع رایج آنها شامل درایوهای M.2 و درایوهای 2.5 اینچی هستند. هر یک از این نوع‌ها مزایای خود را دارند؛ درایوهای M.2 مستقیماً به مادربرد متصل می‌شوند و در نتیجه، درهم‌ریختگی کابل‌ها در رایانه‌های شخصی رومیزی به حداقل می‌رسد. همچنین برخی از انواع M.2 سرعت بالاتری نسبت به درایوهای 2.5 اینچی دارند. از سوی دیگر، درایوهای 2.5 اینچی به صورت مستطیلی در رایانه‌ها قرار می‌گیرند و اغلب هزینه کمتری دارند.

افزودنی PCIe

علاوه بر این، کارت‌های افزودنی PCIe و درایوهای U.2 نیز وجود دارند که هر دو در رایانه‌های شخصی رومیزی استفاده می‌شوند. کارت‌های افزودنی PCIe شبیه به کارت‌های صدا یا گرافیک هستند و به همان اسلات‌های PCIe در مادربرد متصل می‌شوند. همچنین، هارد SSD U.2 شبیه به درایوهای 2.5 اینچی است، اما تنها در صورتی کار می‌کند که فروشنده یک کانکتور U.2 را به مادربرد افزوده باشد یا شما یک آداپتور برای استفاده از آن با اسلات M.2 خریداری کنید.

درایوهای mSATA

همچنین، احتمال وجود درایوهای mSATA در لپ‌تاپ‌های قدیمی‌تر یا کامپیوترهای کوچک وجود دارد، اما در نسل جدید، درایوهای M.2 این نقش را بر عهده گرفته‌اند. لازم به ذکر است که هاردهای SSDمدل mSATA و M.2 قابل تعویض نیستند. بنابراین، انتخاب نوع مناسب بر اساس سازگاری با دسکتاپ یا لپ‌تاپ شما، نیازهای عملکرد، بودجه، و تنظیمات بنا به ساختار شماست. بیشتر افراد تاکید خاصی بر روی انتخاب بین فاکتور فرم‌های 2.5 اینچی و M.2 می‌کنند، زیرا کارت‌های افزودنی PCIe و U.2 جایگاه کمتری دارند. در صورت نیاز به جایگزینی یا افزودن درایو به سخت‌افزار قدیمی‌تر، SSDهای mSATA مطرح می‌شوند.

سیستم‌های رومیزی

برای سیستم‌های رومیزی با سخت‌افزار نسبتاً مدرن، می‌توان از هر دو نوع درایو M.2 و ۲.۵ اینچی استفاده کرد. بسیاری از کاربران حتی بین این دو انتخاب نمی‌کنند و به جای آن از ترکیبی از هر دو استفاده می‌کنند – معمولاً یک درایو M.2 برای بوت و یک یا چند درایو ۲.۵ اینچی برای فضای ذخیره‌سازی اضافی. این ترکیب باعث کاهش دردسرهای مدیریت سیم‌کشی می‌شود و در عین حال امکان استفاده از درایوهای SSD سریع، ارزان و با ظرفیت بالا را فراهم می‌کند.

برای سیستم‌های دسکتاپ قدیمی‌تر، احتمالاً درایوهای ۲.۵ اینچی بهترین گزینه خواهند بود. اگر واقعاً می‌خواهید سرعت بیشتری داشته باشید، می‌توانید به سراغ کارت‌های افزودنی PCIe بروید که امکان نصب درایوهای M.2 را در اسلات PCIe فراهم می‌کنند – البته اگر مادربرد شما دارای اسلات PCIe 3.0 باشد.

نکته

برای ارتقای درایو در لپ‌تاپ‌های قدیمی‌تر، احتمالاً گزینه‌های زیادی در اختیار ندارید. ساختار لپ‌تاپ ممکن است شما را محدود به یک نوع خاص کند. برای فهمیدن اینکه آیا لپ‌تاپ شما دارای اسلات M.2، جایگاه ۲.۵ اینچی یا هر دو است، باید دفترچه راهنمای سرویس آن را به صورت آنلاین پیدا کنید یا در انجمن‌ها و ردیت تحقیق نمایید. همچنین می‌توانید با بخش پشتیبانی تماس بگیرید. حتماً درایوی سازگار با لپ‌تاپ خود بخرید. به جزئیاتی همچون نوع رابط و ارتفاع درایو ۲.۵ اینچی فعلی‌تان توجه کنید.

همچنین بررسی‌ها را چک کنید تا میزان مصرف انرژی هر SSD مورد نظر را بسنجید، زیرا بر عمر باتری تاثیر خواهد گذاشت.

2. سرعت هارد SSD: هارد SATA در مقابل NVMe

SATA، به عنوان یک رابط قدیمی‌تر، مشخص است که درایوهای SATA نسبت به انواع NVMe به سرعت کمتری دست پیدا می‌کنند. این رابط، سرعت انتقال داده‌ها به و از یک SSD را محدود کرده و با این حال، SSDهای SATA ارتقاء قابل توجهی را نسبت به درایوهای هارد دیسک (HDD) داشته است. همچنین سرعت متوسط خواندن و نوشتن در آنها در محدوده 500 مگابایت در ثانیه قرار دارد که بین سه تا شش برابر سریعتر از هارد دیسک است. این درایوها با قیمت‌های مقرون به صرفه، گزینه‌ای عالی برای ساخت یا ارتقاء رایانه‌های شخصی است.

در حال حاضر، توصیه می‌شود که در مواقع خرید یک رایانه شخصی جدید یا به‌روزرسانی رایانه‌های شخصی قدیمی، به هارد SATA SSD توجه کنید. این افزایش عملکرد، به خصوص در وضعیت‌های پیچیده مانند بارگذاری وب‌سایت، باعث احساس تفاوت واقعی در استفاده از یک کامپیوتر می‌شود.

 ویژگی های NVMe

NVMe بدون هیچ گونه محدودیتی که در SATA وجود دارد، عمل می‌کند و این امر سرعت بسیار بالایی را نشان می‌دهد. در حال حاضر، SSDهای NVMe میان 5 تا 6 برابر سریعتر از درایوهای SATA عمل می‌کنند و نوع‌های جدیدتر حتی تا 10 برابر سریعتر است. با توسعه تراشه‌ها و ارائه مدل‌های جدیدتر، سرعت درایوهای NVMe همچنان در حال افزایش است.

البته در بررسی مشخصات NVMe SSD، به نکاتی همچون PCIe Gen 3 (یا PCIe 3.0) و PCIe Gen 4 (یا PCIe 4.0) باید توجه کرد. همچنین باید توجه داشته که آیا این درایوها به عنوان «x2» یا «x4» (که تعداد خطوط PCIe را نشان می‌دهد) عرضه می‌شوند. خطوط بیشتر به معنای انتقال داده‌های بیشتر در یک زمان است. به طور میانگین، SSDهای فعلی PCIe Gen3 x4 با سرعت بین 2500 تا 3200 مگابایت در ثانیه برای خواندن و نوشتن هستند، در حالی که درایوهای PCIe Gen4 x4 با سرعت میانگین 5000 مگابایت در ثانیه عمل می‌کنند.

نکته

با توجه به این تفاوت‌ها، انتخاب بین SATA و NVMe بستگی به نیازها و ترجیحات شما دارد. اگر در جستجوی سرعت و عملکرد بالا هستید، NVMe انتخاب مناسبی است. به همین ترتیب، در مواقعی که کاربری عمومی و کارهای روزمره در نظر گرفته می‌شود، درایوهای SATA نیز به خوبی عمل می‌کنند. برای انتخاب مناسب‌ترین نوع، به محدودیت‌ها و امکانات مادربرد و نیازهای خود توجه کنید. همچنین، مقایسه مشخصات مدل‌ها و مطالعه نظرات کاربران نیز موثر خواهد بود.

3. رابط های هارد SSD: انواع NAND و درایوهای بدون DRAM

اصولاً، انواع رابط های هارد SSD به عنوان نماینده اصلی سرعت عملکرد آنها عمل می‌کنند. اما نوع خاص حافظه NAND (یا فلش مموری) مورد استفاده و حضور یا عدم حضور حافظه پنهان رم پویا (DRAM) نیز بر عملکرد آنها تأثیرگذار است. البته بررسی عمیق این جنبه‌ها برای بسیاری از افراد ضروری نیست؛ مهمترین نکته عملکرد درایو در هنگام انجام انتقالات فایل مختلف است، و نتایج این عملکرد را در بررسی‌ها و نظرات کاربران مشاهده خواهید کرد.

تفاوت‌های میان سلول های تک سطحی (SLC)، سلول های چند سطحی (MLC)، سلول های سه سطحی (TLC) و سلول های چهار سطحی (QLC) NAND، هر کدام دارای مزایا و معایب خود است و در مقیاس فیزیکی کمتر ملاحظه می‌شود. امروزه، اکثر هاردهای SSD‌ مصرفی با انواع TLC و QLC عرضه می‌شوند؛ این امر به دلیل کاهش هزینه‌ها توسط تولیدکنندگان و همچنین افزایش ظرفیت است. با وجود این، درایوهای بدون DRAM نیز در برخی از استفاده‌های خاص نسبت به SSDهای مقایسه‌ای با حافظه نهان DRAM (مانند نوشتن تصادفی) مزایا دارند. هرچند که نحوه عملکرد آنها نسبت به SSDهای با رابط‌های کمتر سریع، همچنان اهمیت دارد.

نکته

به عنوان مثال، یک SSD NVMe بدون DRAM همچنان سریعتر از یک SSD SATA و SSD SATA بدون DRAM سریعتر از HDD است. اگرچه باید از هارد SSD بدون DRAM که انتظارات را برآورده نمی‌کند یا با یکی از مدل‌های حاوی حافظه نهان DRAM هم قیمت باشد، صرف نظر کنید. همچنین، اگر نیازی به یک عملکرد یکنواخت در سرتاسر دیسک ندارید، ممکن است از این انتخاب صرف‌نظر کنید.

4. استفاده از هارد SSD: هارد SSD اینترنال در مقابل اکسترنال

هارد SSD در مقایسه با داخلی (Internal) و خارجی (External) می‌تواند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشد. در زیر توضیحاتی در این خصوص آمده است:

هارد SSD اینترنال یا داخلی (Internal SSD):

مزایا:

1. عملکرد بالا: هارد SSD داخلی به دلیل اتصال مستقیم به مادربرد، سرعت خواندن و نوشتن بسیار بالایی دارد که به بهبود عملکرد سیستم کمک می‌کند.
2. استفاده از رابطهای پرسرعت: داخلی بودن به معنای استفاده از رابطهای پرسرعت مانند SATA یا NVMe است که سرعت انتقال داده را به حداکثر می‌رساند.
3. ثابت‌سازی درون سیستم: این نوع هارد به طور مستقیم درون کیس کامپیوتر شما نصب می‌شود و نیازی به حمل و نقل خارجی ندارد.

معایب:

1. ناتوانی در انتقال مکان: اگر نیاز به حمل و نقل داده‌های زیاد به صورت مکرر دارید، این گزینه ممکن است نادرست باشد.
2. نیاز به تخصص فنی برای نصب: برخی از کاربران برای نصب یا ارتقاء هارد SSD داخلی به تخصص فنی نیاز دارند.

هارد SSD اکسترنال یا خارجی (External SSD):

مزایا:

1. قابل حملیت: این نوع هارد به شما این امکان را می‌دهد که داده‌های خود را به راحتی بین دستگاه‌ها جابجا کنید.
2. سهولت در تعویض بین سیستم‌ها: با اتصال USB یا Thunderbolt، می‌توانید هارد SSD خارجی را به هر دستگاهی که این پورت‌ها را داشته باشد متصل کنید.
3. نصب آسان: برخلاف نصب دشوار هارد‌های داخلی، نصب و استفاده از هارد SSD خارجی بسیار آسان است.

معایب:

1. کمترین سرعت انتقال داده: در مقایسه با هارد‌های داخلی، هارد‌های SSD خارجی ممکن است سرعت انتقال داده کمتری داشته باشند، به ویژه اگر از رابطهای USB استفاده شود.
2. محدودیت در اندازه و ظرفیت: اندازه و ظرفیت هارد SSD خارجی ممکن است محدودتر باشد نسبت به هارد‌های داخلی.

به طور کلی، انتخاب بین هارد SSD داخلی و خارجی به نیازها و الزامات شخصی شما بستگی دارد. اگر نیاز به عملکرد بالا درون سیستم خود دارید، هارد SSD داخلی مناسب است، در حالی که اگر نقل و انتقال داده‌ها بین دستگاه‌ها برای شما اهمیت دارد، هارد SSD خارجی گزینه مناسبی خواهد بود.

خرید و قیمت هارد SSD

قیمت هارد SSD (Solid State Drive) متغیر است و به عوامل متعددی بستگی دارد. این عوامل شامل ظرفیت حافظه، نوع و تکنولوژی SSD، سرعت خواندن و نوشتن، تولید کننده، و شرایط بازار است. در زیر تعدادی از عوامل مهمی که قیمت SSD را تحت تأثیر قرار می‌دهند آورده شده است:

1. ظرفیت حافظه (کیلوبایت، مگابایت، گیگابایت، ترابایت): SSDها در ظرفیت‌های مختلف ارائه می‌شوند و هرچه ظرفیت بیشتر باشد، هزینه‌ی SSD نیز افزایش می‌یابد.
2. نوع حافظه NAND (TLC، QLC، MLC، SLC): نوع حافظه استفاده شده در SSD نیز تأثیر زیادی در قیمت دارد. حافظه‌های با کیفیت بالاتر و مقاومت بیشتر به صورت معمول هزینه بیشتری دارند.
3. تکنولوژی رابط (SATA، NVMe): SSDها از رابط‌های مختلف برای اتصال به سیستم استفاده می‌کنند. SSD با رابط NVMe معمولاً سریع‌تر و گران‌تر از SSDهایی هستند که از رابط SATA استفاده می‌کنند.
4. سرعت خواندن و نوشتن (به صورت MB/s یا GB/s): SSDها در سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات تفاوت دارند. SSDهای با سرعت بالاتر معمولاً قیمت بیشتری دارند.
5. تولید کننده (برند): برندهای معروف ترغیب به قیمت‌های بالاتری می‌شوند، زیرا معمولاً به کیفیت و اعتبار خوب معروف هستند.
6. وضعیت بازار: شرایط بازار، نظیر تقاضا و عرضه، تخفیفات و تخفیفات ممکن است تأثیر زیادی در قیمت SSD داشته باشد.
7. ظرفیت نهان (DRAM): برخی از SSDها دارای یک لایه حافظه نهان به نام DRAM هستند که عملکرد آنها را بهبود می‌بخشد. SSDهای دارای DRAM ممکن است قیمت بیشتری داشته باشند.
8. مصرف انرژی و کارایی: SSDهای با مصرف انرژی کمتر معمولاً برخوردار از قیمت‌های بالاتر هستند.

برای دستیابی به قیمت دقیق و به‌روز SSD، می‌توانید به وب‌سایت‌های فروشگاه‌های آنلاین یا مراکز محلی مراجعه کرده و مقایسه قیمت‌ها را انجام دهید.

هارد SSD استوک

در مورد هارد SSD استوک، باید گفت استوک به معنای این است که هارد SSD قبلاً توسط فردی برای مدتی به کار گرفته شده و سپس در اختیار فروشنده یا فروشگاه قرار گرفته است. مزایای خرید هارد SSD استوک معمولاً در قیمت کمتر آنها نسبت به هارد SSD جدید و نوآوری برخی از تجهیزات است. با این حال، ممکن است به علت عدم اطمینان درباره تاریخچه استفاده و وضعیت فنی SSD استوک، خرید آنها ممکن است با ریسک همراه باشد.

بنابراین، اگر قصد خرید هارد SSD استوک را دارید، از فروشنده یا فروشگاهی که اطلاعات کافی در مورد وضعیت و عملکرد SSD را ارائه کنند، و اگر ممکن است، گارانتی یا سیاست بازگشت محصول را بررسی کنید، خرید کنید. ما در فروشگاه استوک خلیج به صورت تخصصی روی کالای استوک سرمایه گذاری کرده ایم و علاوه بر تضمین کیفیت، محصولات خود را تا مدت مشخصی ضمانت می کنیم.

نتیجه گیری

هارد SSDها نسبت به HDDهای سنتی مزایای قابل توجهی دارند، از جمله سرعت بالاتر، بی‌صدا بودن و مصرف انرژی کمتر. این مزایا آنها را به یک گزینه محبوب برای ارتقای عملکرد سیستم‌ها تبدیل کرده است. دو نوع اصلی SSDها از لحاظ شکل، درایوهای M.2 و درایوهای 2.5 اینچی هستند. هرکدام معایب و مزایای خاص خود مانند اندازه، قیمت و سرعت را دارند. انتخاب بستگی به نیاز کاربر و سازگاری با سیستم دارد. از نظر سرعت، SSDها به دو دسته SATA و NVMe تقسیم می‌شوند که نوع NVMe به دلیل فارغ بودن از محدودیت‌های SATA، سرعت بسیار بالاتری دارد.

البته نوع SATA هم برای کاربری‌های روزمره کافی است. خرید SSDهای استفاده شده می‌تواند مقرون‌به‌صرفه باشد اما ریسک بالاتری نیز دارد. پس باید به برند، ضمانت و شرایط بازگشت کالا توجه کرد. در مجموع، انتخاب SSD به نیاز و بودجه کاربر بستگی دارد.